Zdrowe, zielone biura: Komfort termiczny

Dlaczego to jest ważne

Odpowiednie warunki termiczne są jednym z kluczowych elementów wpływających na nasze dobre samopoczucie, zdrowie oraz produktywność. Jest to jednocześnie zagadnienie bardzo złożone. Każdy z parametrów wpływających na odczuwanie komfortu termicznego: temperatura powietrza, prędkość powietrza, temperatura przegród, wilgotność, ma ścisły związek z pozostałymi. Należy to jednocześnie zestawić z wykorzystywaną odzieżą, indywidualnymi preferencjami oraz aktywnością użytkowników biura.

Złożoność wpływu poszczególnych parametrów sprawia, że bardzo trudne jest oszacowanie wagi każdego z nich. Prowadzono wiele badań, mających na celu ocenę tego zjawiska. Ich wyniki wskazują, że dotrzymanie parametrów w rekomendowanych zakresach w istotny sposób wpływa na percepcję komfortu termicznego, a co za tym idzie - satysfakcję z miejsca pracy.

Wyniki badań wskazują, że zaburzenie każdego z parametrów może skutkować obniżeniem produktywności od kilku do kilkunastu procent. Niezapewnienie odpowiednich warunków może wpływać niekorzystnie na nasz układ odporności, a co z tym związane - prowadzić do częstszych infekcji i przerw w pracy. Współcześnie dostępne technologie dają możliwość realizacji budynków zapewniających precyzyjne dotrzymanie parametrów. Kluczowy jest wybór odpowiedniego rozwiązania oraz staranne wykonanie projektu. W projekcie powinny zostać uwzględnione aspekty związane z funkcjonowaniem przyszłego użytkownika, zapewniając jednocześnie elastyczność pozwalającą na wprowadzanie zmian w aranżacji przestrzeni.

Zielone strategie w biurach: wskazówki projektowe

Temperatura powietrza 

Temperatura powietrza bezpośrednio wpływa na nasze poczucie komfortu. Zapewnienie temperatury powietrza w pomieszczeniu na komfortowym poziomie wymaga zazwyczaj ogrzania lub schłodzenia powietrza do niego dostarczanego. Zbyt duża różnica temperatury powietrza nawiewanego i temperatury w pomieszczeniu może powodować dyskomfort. Im różnica mniejsza, tym poczucie komfortu wyższe. Kluczowe jest, aby poprzez rozwiązania projektowe zadbać o możliwie najmniejszą różnicę temperatur. Jednocześnie należy zwrócić uwagę na możliwości kontroli temperatury oraz Należy projektować strefy regulacji tak, aby obejmowały przestrzeń o zbliżonym sposobie użytkowania oraz zyskach ciepła.

Prędkość ruchu powietrza

W pomieszczeniach biurowych przeznaczonych do pracy prędkość powietrza powinna być na tyle niska, aby nie była odczuwalna. Uczucie przeciągu szczególnie często spotykane jest wówczas, gdy system wentylacji pracuje w trybie chłodzenia. Podczas projektowania należy zwrócić uwagę na obliczenia prędkości powietrza tak, aby w strefie przebywania ludzi nie przekraczała 0,2 m/s. Istotny jest wybór systemu wentylacji i klimatyzacji: dobór jego elementów oraz projekt układu dystrybucji powietrza. 

Temperatura przegród

Kolejnym istotnym aspektem jest temperatura promieniowania. Temperatura przegród, takich jak ściany zewnętrzne oraz szklenia, znacznie odbiegająca od temperatury w pomieszczeniu, może być przyczyną istotnego dyskomfortu. Znacząco wyższa temperatura, związana m.in. z nagrzewaniem elementów fasady przez słońce, w takim samym stopniu jak znacząco niższa – w wyniku nieodpowiedniego ich zaizolowania zimą, będzie miała negatywny wpływ na poczucie komfortu. Istotnym elementem procesu projektowego jest dobór parametrów przegród oraz materiałów, z których mają zostać wykonane. Równie ważne są przeszklenia. Jako element budynku zapewniający dostęp światła dziennego oraz dostęp do widoku na zewnątrz (które powinny być maksymalizowane), mogą być jednocześnie elementem o bardzo zróżnicowanej temperaturze, stanowiącym źródło dyskomfortu. Należy zwrócić szczególną uwagę na rozkład przeszklenia oraz parametry wykorzystywanych zestawów szklenia.

Wilgotność 

Wilgotność jest parametrem mającym wpływ na zdrowie i dobre samopoczucie, a także na trwałość materiałów budowlanych. Wilgotność względna powietrza w temperaturach najczęściej spotykanych w biurach w dużym zakresie wartości nie ma na nas negatywnego wpływu. Istotne jest zaprojektowanie i wykonanie budynku tak, aby zapobiec występowaniu wartości skrajnie wysokich oraz skrajnie niskich.

Na wartości skrajnie niskie jesteśmy narażeni w okresach, kiedy temperatura powietrza na zewnątrz jest niska. Prowadzi to do wysychania błon śluzowych, co może powodować pieczenie oczu, drapanie w nosie i gardle oraz infekcje górnych dróg oddechowych. Ważne jest więc, aby przestrzeń była wyposażona w skuteczny system nawilżania. Powinien on być zaprojektowany w sposób zapobiegający rozwojowi drobnoustrojów. Jednocześnie istotne jest, aby układ był efektywny energetycznie – nawilżanie stanowi w znacznym stopniu o zużyciu energii przez budynek, z tego względu zdarzają się przypadki celowego wyłączania go, aby ograniczyć koszty eksploatacji. Z drugiej strony podczas gwałtownego podwyższenia temperatury zewnętrznej w połączeniu z opadami, może wystąpić wzrost poziomu wilgotności do wartości skrajnie wysokich. Istotne jest wówczas, aby system wentylacji zapewniał możliwość osuszenia powietrza. Skrajnie wysokie wartości powodują poczucie duszności. Powtarzające się epizody zbyt wysokiej wilgotności powietrza mogą prowadzić do rozwoju grzybów oraz drobnoustrojów w przestrzeni biura.

Rodzaj odzieży i aktywność

W wielu współczesnych organizacjach obowiązują zasady związane z ubiorem. W połączeniu z charakterystycznym dla organizacji rodzajem aktywności oraz jej intensywnością stanowią one istotny parametr podczas projektowania powierzchni pracy. Stopień aktywności oraz izolacyjność noszonej odzieży w istotny sposób wpływają na nasz komfort termiczny. Miejsce pracy powinno być zaprojektowane w taki sposób, aby, uwzględniając te cechy, spełniało wymagania komfortu.

Materiał pochodzi z Raportu Polskiego Stowarzyszenia Budownictwa Ekologicznego PLGBC
Zdrowe zielone biura, 2018 r.

Bibliografia:

1. Clements-Croome DJ. (2014). Sustainable Intelligent Buildings for Better Health, Comfort and Well-Being, Report for Denzero Project supported by the TÁMOP-4.2.2.A-11/1/KONV-2012-0041 co-financed by the European Union and the European Social Fund.
2. E.g. Leaman A., Bordass B. (2007). Are users more tolerant of ‘green’ buildings? Building Research and Information 35:6, s. 662-673.
3. Lan L., Wargocki P., Wyon D.P., Lian Z. (2011). Effects of thermal discomfort in an office on perceived air quality, SBS symptoms, physiological responses, and human performance. Indoor Air 21:5, s. 376-390.
4. Wargocki P. (ed.), Seppänen O. (ed.), Andersson J., Boerstra A., Clements-Croome D., Fitzner K., Hanssen S.O. (2006). REHVA Guidebook: Indoor Climateand Productivity In Offices.

www.plgbc.org.pl
www.facebook.com/PolishGreenBuildingCouncil