ZIELONY DOM - certyfikacja, która zmienia myślenie o projektowaniu mieszkań

Certyfikat ZIELONY DOM, stworzony przez Polskie Stowarzyszenie Budownictwa Ekologicznego PLGBC, to odpowiedź na rosnące potrzeby rynku w zakresie zrównoważonego budownictwa.
Co oznacza dla architektów?

Wzorowany na uznanych systemach BREEAM i LEED, został jednak w pełni dostosowany do polskich realiów, Taksonomii UE i oparty na danych naukowych. Obejmuje on wszystkie etapy procesu inwestycyjnego – od koncepcji i projektowania, przez budowę, aż po użytkowanie.

Dla architektów certyfikacja oznacza nowe wyzwania, ale też nowe możliwości. Proces certyfikacyjny wymaga holistycznego podejścia, które łączy aspekty techniczne, środowiskowe i społeczne. Każdy projekt podlega ocenie w sześciu kluczowych obszarach, obejmujących m.in. wpływ inwestycji na otoczenie, efektywność energetyczną, gospodarkę wodną, dobór materiałów o niskim śladzie węglowym oraz komfort użytkowników – od jakości powietrza po akustykę. Minimalny próg kwalifikacji wynosi 30% możliwych do zdobycia punktów, jednak osiągnięcie certyfikatu wymaga równomiernego spełniania wszystkich kryteriów, a nie jedynie skupienia się na jednym z nich. Certyfikat ZIELONY DOM można uzyskać w trzech poziomach: Standard, Premium i Prestige, w zależności od spełnianych kryteriów.

Jak podkreśla Dorota Mogielnicka, akredytowana audytorka ZIELONEGO DOMU i ekspertka w dziedzinie zrównoważonego rozwoju, CEO Carbostone, doradca Zarządu ds. Zrównoważonego Rozwoju i ESG Milestone Real Estate:
- Każda certyfikacja może być wyzwaniem dla inwestorów i naszym zadaniem jako audytorów i architektów jest tłumaczenie języka technicznego na korzyści dla projektu i docelowo, dla mieszkańców. To inwestor ostatecznie określa, jakie parametry, poza oczywistymi wymaganiami prawnymi i wiedzy technicznej, ma spełniać budynek. Zadaniem architekta jest przekuć je w ciekawy i dobry projekt. Myślę, że architektom pomagają specyficzne wytyczne, jakie narzuca certyfikacja, choć nieraz wymaga to od nich poszerzenia wiedzy. Projekt, który do tej pory powstawał szybko i składał się ze znanych elementów, trzeba doszczegółowić, np. o analizę współczynnika SRI zaproponowanych materiałów. Są biura projektowe, które nie mają z tym problemu, i takie, które wolą pracę w standardowych zakresach. Z punktu widzenia architekta certyfikacja powinna oznaczać jedno – na projekcie technicznym się nie skończy. Wypracowane rozwiązania, stosowane materiały i technologie musza znaleźć odzwierciedlenie w projekcie wykonawczym. W przeciwnym razie proces certyfikacji będzie utrudniony. Niewątpliwie przygotowanie projektu, który będzie certyfikowany, wymaga większej uwagi i często rozwinięcia wiedzy.” – dodaje Dorota Mogielnicka.

Pierwsze realizacje potwierdzają potencjał systemu. Katowicki TBS przy ul. Kosmicznej uzyskał precertyfikację na najwyższym poziomie Prestige, m.in. dzięki zastosowaniu pomp ciepła, fotowoltaiki pokrywającej połowę zapotrzebowania energetycznego części wspólnych, rozwiązań bez barier i raportowi LCA oceniającemu wpływ budynku na środowisko w całym cyklu życia. W krakowskiej dzielnicy Wola Justowska powstaje kompleks Wola Village, inwestycja realizowana przez Urba Project Management obejmująca 68 domów w zabudowie bliźniaczej, projektowanych w technologii prefabrykacji, wyposażonych w pompy ciepła, instalacje fotowoltaiczne i wentylację mechaniczną z rekuperacją. Tu oprócz technologii postawiono na integrację mieszkańców – powstanie pięciohektarowy park z infrastrukturą rekreacyjną oraz ekologiczna farma.

Także inwestycja Przystanek Ursus w Warszawie za którą odpowiada Milestone Real Estate, powstaje w zgodzie ze standardami zrównoważonego budownictwa. Zadbano o energooszczędność i komfort cieplny. Pompy ciepła i panele fotowoltaiczne będą stanowić efektywne i ekologiczne źródło ogrzewania oraz ciepłej wody użytkowej, zmniejszające zużycie paliw kopalnych i emisję CO₂.

Nowoczesny system wentylacji mechanicznej nawiewno-wywiewnej z odzyskiem ciepła pozwala na stały dopływ świeżego powietrza przy jednoczesnym ograniczeniu strat ciepła i zużycia energii. Architekci wprowadzili do projektu rozwiązania architektoniczne obiektu bez barier – wybrane elementy projektu uwzględniają potrzeby osób z niepełnosprawnościami, co sprawia, że osiedle będzie bardziej funkcjonalne i przyjazne dla wszystkich użytkowników.

Czym jest i jak powstał ZIELONY DOM?

Certyfikat ZIELONY DOM może zostać zastosowany praktycznie przy każdym rodzaju nowo powstającej inwestycji mieszkaniowej: budynków wielorodzinnych, jednorodzinnych czy projektów mieszkaniowych na wynajem. Celem certyfikacji jest wprowadzenie wysokich standardów ekologicznych na każdym etapie realizacji inwestycji – od planowania i projektowania, przez budowę, aż po użytkowanie budynku.

System został zaprojektowany przez PLGBC, organizację pozarządową, która od 2008 roku angażuje się w promowanie zrównoważonego budownictwa w Polsce. Pilotażowa wersja certyfikatu, wdrażana od 2021 roku, pozwoliła zebrać niezbędne doświadczenia i opinie. W 2024 roku wprowadzono jego wersję 2.0., która uwzględnia zebrane wnioski oraz nowe standardy i technologie – w tym dostosowanie kryteriów certyfikacji do wymagań zawartych w Taksonomii Unii Europejskiej.

Z danych liczbowych publikowanych w Raporcie Zrównoważone certyfikowane budynki 2025 opracowanym przez  Polskiego Stowarzyszenia Budownictwa Ekologicznego PLGBC wynika, że w okresie od marca 2024 roku do marca 2025 roku  obserwujemy dwukrotny wzrost powierzchni budynków mieszkalnych certyfikowanych w systemie ZIELONY DOM względem poprzedniego okresu. Obecnie powierzchnia ta wynosi ok 41 tys. mkw.

Więcej informacji na stronie: https://zielonydom.plgbc.org.pl/